Tôm khô xẻ hay còn gọi tôm khô xẻ bướm cái tên vừa lạ vừa quen nhưng cũng vừa là món ngon vừa là đặc sản của vùng đất mũi Cà Mau.
Tôm khô xẻ là cách gọi dựa vào hình thức và cách chế biến. Con tôm khô được được sâu vào nhau theo chiều dọc bằng những thanh tre vuốt mỏng. Một số nơi, điển hình ở vùng Gò Công người ta còn hóm hỉnh gọi là “tôm xe cán” vì thấy tấm thân của chúng xẹp lép như vừa bị xe cán. Âu đó cũng là cách gây sự chú ý và giúp đặc sản tôm khô Cà Mau được nhiều người biết đến.
Nguyên liệu làm tôm lụi là loại tôm thẻ đuôi đỏ tươi sống của vùng Rạch Gốc Cà Mau, mà nói đến tôm Cà Mau thì có lẽ không cần phải nói thêm. Trời phú cho môi trường sinh thái tốt, con người cần cù chịu khó nên cái duyên tôm khô Cà Mau giờ đây không chỉ là nghề mà còn là cần câu cơm của người dân. Vì thế, họ đã vận dụng kinh nghiệm để sáng tạo ra tôm khô xẻ, một loại khác của tôm khô Cà Mau.
Gọi là tôm khô nhưng không hẳn 100% là tôm khô vì ở đây con tôm chỉ mới được bóc vỏ 70%. 30% khúc đuôi vẫn còn vỏ cứng bên ngoài. Thêm vào đó, thân tôm được cán dẹp ra rồi mới phơi khô. Tôm tươi làm sạch, bỏ đấu, lột vỏ chừa lại phần đuôi rồi đem tẩm ướp gia vị. Tẩm xong cho que hay cọng lá đừa vót nhỏ sâu thành chuỗi mới đem cán dẹp thân tôm và phơi nắng. Một sâu chỉ xỏ từ 5 đến 10 con, mỗi con có khoảng cách 2 phân. Tôm xẻ phơi khô nếu gặp nắng đẹp chỉ cần 2 nắng là xong. Khi phơi xong, tôm có màu vàng óng ánh, khô ráo, thơm phức lúc này mang bảo quản dùng dần.
Tôm lụi không nổi tiếng bằng tôm khô Cà Mau truyền thống, song cái tên này lại rất được lòng thực khách. Bởi tên lạ, cách làm lạ đến hương vị và cách thưởng thức cũng lạ. Chỉ cần nướng sơ trên lửa sẽ thấy mùi hải sản thơm phưng phức lan tỏa.
Khi ăn cầm phần đuôi con tôm lên cắn một miếng sẽ thấy vị ngọt ngọt mà dai dai của thịt tôm quyện cùng mùi gia vị tẩm ướp. Chỉ nghĩ đến thôi mà dạ dày đã kêu không ngừng nghỉ. Món này mà lai rai cùng chén rượu, hay trái cóc, trái xoài thì miễn chê. Tôm thơm, thịt dai, ngọt nhưng không dai kiểu khô mực nên các cụ già vẫn có thể nhâm nhi với bia được.
Nếu ai đã từng ăn tôm khô Cà Mau hoặc chưa từng ăn thì cũng nên một lần thử tôm khô xẻ. Ít nhất là ăn một cho biết, đảm bảo xứng đáng đồng tiền bát gạo.
Hạn sử dụng: 12 tháng
Bảo quản ngăn đá tủ lạnh. Tránh ánh nắng trực tiếp chiếu vào
